بازتاب گسترده برگزاری نشست کیوریتوری در رسانه ها

در نشست گفتمان نقش و جایگاه کیوریتوری در موسسه ایده بررسی جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کیوریتوری صورت پذیرفت

روزنامه صمت در گزارش اختصاصی خود از این نشست  نوشت:

در ابتدای این نشست، مجید ملانوروزی با اشاره به مفهوم کیوریتوری گفت: جمع آوری آثار از پیش از اسلام در فرهنگ ایرانی وجود داشته است که جمع آوری این آثار میتوانست به غنای فرهنگ ایرانی کمک کند. کیوریتوری یک نگرش متفاوت به هنر است در زمانه‌ای که هنر به فردیت گرایش پیدا کرد و از هنر جمعی فاصله گرفت. از مقطعی که در تاریخ هنر شاهد مرگ مولف بودیم، ساختار موزه‌ها و بعد از آن مفهوم کیوریتوری شکل گرفت. کیوریتوری نقش مهمی را در فضای هنری دارد و حتی در جاهایی از هنرمندان و خالقان آثار مهم‌تر هستند. موضوعاتی را که هنرمند می‌خواهد معرفی کند از کیوریتور کمک می‌گیرد.

در ادامه این نشست جمشید حقیقت شناس درباره مفهوم و جایگاه کیوریتوری گفت: در گذشته وقتی که جایی برای نگهداری هنرها وجود داشت نقش کیوریتور در اندازه نگهبان بود اما بعد از آن وقتی دیدند که برخی آثار نیازمند حضور مهم‌تری است که می‌تواند بهتر دیده شود و پخش کردن آن می‌تواند به اثر هنری هویت جمعی ببخشد تعریف جدیدی از کیوریتور ایجاد شد. کیوریتوری در ایران هنوز به شکل مفهومی و درست آن ایجاد نشده است و جایگاه این حرفه در هنر ایران باید تعریف درستی شود. درحال‌حاضر در موزه‌های ایران تنها کاری که صورت می‌گیرد جمع آوری آثار است در حالی که باید ارزش هنری یک اثری را درک کنند و آن را طوری به نمایش بگذارند که بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند. کیوریتور درست در همین نقطه از ارتباط با مخاطب است که می‌تواند تاثیرگذار باشد.

ایسکا نیوز نیز در گزارش خود از این نشست صحبت های بزرگان حاضر را اینگونه نقل کرد:

رضا نامی هنرمند پیشکسوت هنرهای تجسمی نیز در ادامه این جلسه گفت: کیوریتور یک کلمه لاتین است به معنی مراقبت کردن و تیمار کردن. یعنی یک کیوریتور باید غم اثر هنرمند را بخورد و آن را به جایگاه واقعی‌اش برساند. کیوریتور باید نسبت به اثر حساس باشد. کیوریتورها به چند دسته و چند تخصص تقسیم می‌شوند. یک مدل آن جنبه فرهنگی دارد و بخش دیگر آن اقتصادی و یا جنبه‌های سیاسی و ایدئولوژیک است. نقش هر کدام از این حوزه‌ها در کیوریتوری با توجه به سابقه و دانش هر فرد متفاوت است و کیوریتورها می‌بایست برای برگزاری هر نمایشگاهی اشراف کامل به اهدافی که از پیش در ذهن خلق کردند، داشته باشند. مثلا کیوریتوری که جنبه اقتصادی آثار را مورد توجه قرار می‌دهد می‌بایست طوری آثار را جمع‌آوری کند که بتواند برای فروش آن آثار بهترین تاثیرگذاری را داشته باشد. البته در این زمینه نمایشگاه‌هایی بر اساس ابعاد سیاسی برگزار می‌شود که نمایشگاه‌های سیاسی خیلی در جهان با اقبال روبرو نمی‌شود.

خبرگزاری مهر نیز در گزارش مفصلی صحبت های ملانوروزی را چنین بازتاب داد:

ملانوروزی در ادامه به پررنگ شدن نقش کیوریتور طی سی سال اخیر اشاره کرد و گفت: یک کیوریتور امروز باید مولف باشد و شخصی است که با اطلاعات هنری کامل با زمینه های شخصی هنرمند مرتبط است. همچنین جذب مخاطب و فروش آثار هنری، جزیی از نگاه کیوریتور است و باید خیلی بیشتر از گالری دار و موزه دار در این زمینه فعال باشد. یک کیوریتور علاوه بر آشنایی با آثار هنری و جنس هنر هنرمند، باید اطلاعات جامع و کاملی از جامعه، تاریخ و فرهنگ جامعه ای که هنرمند در آن زندگی می کند، داشته باشد چون در برگزاری نمایشگاهی جذاب کمک می کند.

خبرگزاری تسنیم نیز صحبت های سخنرانان در این نشست را تیتر کرد و نوشت:

نامی: هنرمند باید از کیوریتور تبعیت کند / ملانوروزی: کیوریتور نقش بلامنازع را از هنرمند گرفت

سیحون با انتقاد از وضعیت فعلی کیوریتوری در کشور گفت: بسیاری از این به اصطلاح کیوریتورها بزرگان هنر را نمی‌شناسند در حالیکه کیوریتور باید با تاریخ هنر و زندگینامه هنرمندان به خوبی آشنا باشد.

کیوریتوری یعنی بازتولید و مهندسی آثار

در ادامه جمشید حقیقت‌شناس نقاش و کیوریتور با اشاره به تاریخچه کیوریتوری در جهان، اذعان کرد: در زمان قدیم کیوریتوری به مراقبت از آثار منحصر می‌شد اما امروز مراقبت کافی نیست و آثار یک نمایشگاه باید توسط کیوریتور جمع‌آوری و چینش شوند. کیوریتوری یعنی بازتولید و مهندسی آثار براساس زمان، مکان، اندازه و سایر ویژگیهای آثاری که قرار است در نمایشگاه به معرض دید عموم گذاشته شوند.

حقیقت‌شناس با بیان اینکه در حال حاضر گالریهای ایران نیاز به مراقبت، مدیریت و شأنیت دارند؛ تأکید کرد: موزه‌ها و جشنواره‌ها به دلیل داشتن بودجه کافی مراقبت خوبی دارند اما هنوز مسئله مراقبت در گالریها وضعیت مساعدی پیدا نکرده است. کیوریتورهای گالریها فقط آثار را جمع‌آوری می‌کنند و با این روند نمایشگاه‌ها تاثیرگذاری و استقبال مردمی خود را از دست می‌دهند. در گالریها بیشتر از بازدیدکنندگان حمایت می‌کنند تا هنرمندان یعنی هدف آنها حمایت از مصرف‌کننده است نه تولیدکننده.

 روزنامه بانی فیلم پیرامون این نشست نوشت:

سیحون همچنین در ادامه این نشست گفت: خانم رز عیسی بیست سال پیش به ایران آمدند و با بسیاری از هنرمندان دیدار کردند و در کیوریتوری کمک بسیاری به هنر ایران کردند و ایشان با تلاش خودشون باعث شدند که حراجی‌های مهمی همچون ساتبیز و کریستیز مورد توجه هنر ایران قرار گرفتند. برای همین می‌توان گفت یک کیوریتور می‌تواند تا این اندازه در هنر یک کشور تاثیر‌گذار باشد. ملانوروزی در بخش دیگری از این نشست گفت: جامعه معاصر به دنبال فردیت است و از هنرهای گروهی فاصله گرفته است. در این شرایط کیوریتور تاثیر جمعی خود را می‌گذارد و با جمع آوری آثار و با توجه به بینش تاریخی و اجتماعی خود آثار مختلف را در یک اتفاق جمعی به نمایش می‌گذارد. جامعه هنری ما نیاز به کیوریتور دارد و باید در تربیت و شکل گیری کیوریتور حرفه‌ای تلاش کرد و افراد با بینش عمیق را در این حوزه پرورش داد.

 خبرگزاری پانا هم در گزارشی اینگونه اخبار این نشست مهم را پوشش داد:

ملانوروزی در بخش دیگری از این نشست گفت: جامعه معاصر به دنبال فردیت است و از هنرهای گروهی فاصله گرفته است. در این شرایط کیوریتور تاثیر جمعی خود را می‌گذارد و با جمع آوری آثار و با توجه به بینش تاریخی و اجتماعی خود آثار مختلف را در یک اتفاق جمعی به نمایش می‌گذارد. جامعه هنری ما نیاز به کیوریتور دارد و باید در تربیت و شکل گیری کیوریتور حرفه‌ای تلاش کرد و افراد با بینش عمیق را در این حوزه پرورش داد.

جاوید رمضانی در ادامه صحبت‌های ملانوروزی گفت: ما باید نظام تربیت کیوریتوری شکل بدهیم و به نظر می‌رسد حوزه‌های پژوهشی متمرکز و نظری هماهنگ باید شکل بگیرد. کیوریتوری در محیط آکادمیک تربیت نمی‌شود و باید در فضای شکلی و عملیاتی ایجاد شود. بعنوان مثال موزه هنرهای معاصر می‌تواند در این مسیر پیشران باشد. نظام دولتی نمی‌تواند کیوریتور تربیت کند باید تشکل‌های تخصصی و افراد غیر دولتی در تربیت چنین نیروهایی اقدام کنند. شکل سنتی آن همان نگاه شاگرد و استادی است که کیوریتو در یک فضای عملیاتی در گالری‌ها و موزه‌ها به کسب تجربه‌دست می‌زند و رفته رفته می‌تواند جایگاه مناسب خود را پیدا کند. بنابراین گزارش در بخشی از این نشست که به صورت گفتمان برگزار شد هنرمندان جوان به بیان دیدگاه‌های خود پیرامون نقش کیوریتوری و جایگاه و منزلت هنرهای تجسمی پرداختند که با گفت‌وگوی دو طرفه میان آنها و کارشناسان نشست به فضای دو سویه تبدیل شد. در پایان این نشست همچنین مهمانان و حاضرین عکس یادگاری گرفتند.