شاهکاری از ادوارد مونش در انباری

چگونه رفیق نقاش مشهور، شاهکاری از ادوارد مونش را در انباری در نروژ پنهان کرد تا غارت نازی ها را خنثی کند.

خانواده مالک اثر، که قصد فروش تابلو “رقص در ساحل” را دارند، تا 20 میلیون پوند از نوادگان دانشگاهی یهودی که مجبور به فروش آن در سال 1934 بودند، تقاضا کردند.

اثری از ادوارد مونش که در انباری متروک، در کنار نسخه‌ ای از تابلو “جیغ” او پنهان کرده بودند، تا آن را از دست سربازان آلمانی دور نگه دارد؛ در یک مزایده فروخته خواهد شد و عواید آن بین خانواده این مرد یهودی که در آن زمان، هنگام فرار از دست نازی ها، مجبور به فروش این اثر شدند؛ تقسیم می‌شود.

تابلو عظیم “رقص در ساحل” در تاریخ 1 مارس، توسط گالری ساتبیز در لندن به حراج گذاشته خواهد شد و قیمت آن حدود 12 تا 20 میلیون پوند تخمین زده شده است.

روایت این شاهکار

این اثر کمی بیش از چهار متر عرض دارد. نقاشی یک ترکیب مرموز را روایت می کند که شامل چهره های رقصندگان و دو مورد از بزرگ ترین ماجراهای عاشقانه هنرمند است. روابطی که دلخراشانه به تراژدی ختم شدند.

این اثر، توسط خانواده توماس اولسن، اهل نروژ و مالک آن کشتی، که همسایه نقاش بود و در سال 1969 درگذشت؛ فروخته خواهد شد. او این نقاشی را در سال 1934 در اسلو خریده بود. تنها چند ماه پس از این که کورت گلاسر، یک استاد دانشگاه برجسته آلمانی، مجبور به فروش آن در سال 1934 در برلین شده بود.

هر دو مرد از دوستان صمیمی هنرمند بودند که پرتره هایی از همسران مربوطه خود، هنریت اولسن و السا گلاسر را در نقاشی درخواست کرده بودند.

اکنون، از طریق مزایده گالری ساتبیز، نوادگان آن‌ ها درباره فروش آتی آن مذاکره کرده ‌اند و حداقل یکی از اشتباهات نازی ‌هایی را که در دهه 1930، مونش را در میان هنرمندان ممنوعه، به‌عنوان «منحط» قرار می ‌دادند، اصلاح می‌ کنند.

“رقص در ساحل” بخشی از شاهکار” 12 قطعه” اصلی بود که ماکس راینهارت، کارگردان تئاتر، آن را در سال 1906 برای تئاتر آوانگارد خود در برلین سفارش داد. مونش برای صحنه ‌پردازی ‌های خود از «اشباح هنریک ایبسن» و «هدا گابلر» طراحی کرد و راینهارت در خلق تئاتر خود در دور، از او خواست تا چیزی مثل یک کتیبه نگاری نقاشی کند تا تماشاگران حاضر در سالن را در سطحی بالا احاطه کند و آن ها را در چیزی غوطه‌ ور کند که این هنرمند، آن را “تصاویری از روان مدرن” می‌ خواند.

کارگاه نقاشی

هنگامی که این تئاتر در سال 1912 مرمت شد، هر قطعه از این کتیبه نگاری تقسیم شد و “رقص در ساحل” توسط گلاسر، مدیر کتابخانه هنری دولتی برلین، که اولین تک نگاری آلمانی درباره مونش را در کنار سایر نشریات علمی منتشر کرده بود؛ خریداری شد. او دست به مونتاژ این مجموعه آثار برجسته زد. گلاسر که توسط نازی‌ ها به خاطر پیشینه یهودی ‌اش تحت تعقیب قرار گرفته بود، شغل خود را از دست داد و آپارتمانش تصرف شد. او مجموعه خود را فروخت و به سوئیس گریخت و سرانجام راهی آمریکا شد و در سال 1943 در آن جا درگذشت.

اولسن “رقص در ساحل” را در سالن درجه یک هواپیمای مسافربری خود، به نام ” خانم بلک واچ”، که در سال 1939 طی چندین ماه بین اسلو و نیوکاسل سفر کرده بود؛ آویزان کرد. این تنها بخشی از مجموعه خارق العاده او، شامل حدود 30 اثر از مونش بود. پس از اعلام جنگ بریتانیا به آلمان، او آن ها را در انباری دورافتاده در جنگلی در نروژ پنهان کرد. آن ها شامل نسخه ای از تابلو “جیغ” بودند که ساتبی از طرف خانواده اولسن به قیمتی با رکورد 119.9 میلیون دلار (98 میلیون پوند) در سال 2012 فروخت. درآمد حاصل از آن برای موزه پتر اولسن در Ramme، در آبدره اسلو، و بازسازی خانه مونک در آن جا تامین شد.

لوسیان سیمونز، نایب رئیس گالری ساتبی و رئیس غرامات آثار هنری در سراسر جهان، به نشریه “آبزرور” گفت: «این فقط یک نقاشی شگفت‌انگیز نیست، که واقعه ای باورنکردنی در تاریخ است که به سفارش ماکس راینهارت، که یک سوپراستار در دنیای تئاتر آن دوره بود، نگاریده شد. این تابلو همچنین باعث پیوند خوردن این زوج هنری باورنکردنی به یکدیگر شد و افتخار تعلق داشتن به این دو حامی بزرگ هنر را از آن خود کرد.»

او افزود: «گلاسر و همسر اولش مرتبا از مونش در اسلو دیدن می کردند و زمانی که او در دهه 1920 از برلین دیدن کرد، با گلاسرها اقامت کرد. بنابراین این فقط یک رابطه حمایتی خالص نبود. همچنین، رابطه او با اولسن ها، که خانه ای درست در مجاورت خانه اش داشتند. این یک تصویر فوق ‌العاده است که نیز تاریخچه ‌ای خارق‌ العاده دارد.»

چهره‌ های اثر ادوارد مونش

تصور می ‌شود که چهره‌ های “رقص در ساحل” نشان ‌دهنده بی‌ گناهی، عشق، زندگی و مرگ هستند. مضامینی تکرارشونده برای مونش، که بیش از سهم عادلانه ‌اش در زندگی با تراژدی مواجه شد. او مادرش را در پنج سالگی و خواهر بزرگترش را نه سال بعد از دست داد. – هر دو به دلیل سل – در حالی که خواهر بزرگش بیشتر عمر خود را در بیمارستان روانی گذرانده بود. این اتفاقات مونش را در سال 1908 در معرض یک فروپاشی روانی حاد قرار داد.

سایمون شاو، نایب رئیس گالری ساتبیز نیویورک، می گوید: «در کنار آثار قابل تشخیص و مشهوری مانند “جیغ، خون آشام، مدونا و دختران روی پل”، تصاویر چهره هایی که در حال رقصیدن بودند، یکی از موتیف های کلیدی در آثار این هنرمند از اواخر دهه 1890 به بعد شد.»

مطالعه بیشتر⇐ شام آخر در سه وعده

او ادامه داد :« “رقص در ساحل” آن “حس زندگی” را که جلوی چشمان او (مونش) پخش می ‌شود، به تصویر می‌کشد. بسیاری از مهم ‌ترین موتیف‌ های آثار او همچنین افرادی را که حافظه هنرمند را آزار می ‌دهند، در خود جای داده است.

در پیش ‌زمینه این نقاشی، شمایل دو نفر از بزرگ ترین عشق‌ های مونش بر بوم تسخیر شده‌اند. – تولا لارسن و میلی تاولو.-

شاو در این باره می ‌گوید: « اولی رابطه ‌ای آشفته بود که به نقاش را به این نتیجه می ‌رساند که در حرارت و شور به دست خود شلیک کند؛ و دومی همسر پسر عمویش و اولین عشق مونش بود.

“رقص در ساحل” احتمالا علاقه جهانی را برانگیخته خواهد کرد. زیرا تنها بخشی از آن کتیبه نگاری است که در دستان شخصی باقی مانده است. بقیه همه در موزه ها هستند. این نقاشی قبل از حراج در ساتبیز لندن، از 22 فوریه تا 1 مارس در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.

نویسنده و گردآورنده: ریحانه صمیمی