نماد خرگوش در موتیف های هنری

Rabbit symbol in artistic motifs

نماد خرگوش تقریباً همیشه سنبل رفاه، فراوانی، شانس خوب، حساسیت و باروری هستند. بر خلاف بسیاری از حیوانات دیگر که در فرهنگ های مختلف معانی متفاوتی دارند، نمادگرایی خرگوش سازگار است.  در موتیف های هنری، سه خرگوش که به شکل دایره ای یکدیگر را  دنبال می کنند به گونه ای که هر یک از گوش ها با دو خرگوش مشترک است؛ به طوری که فقط از سه گوش استفاده می شود؛ به عنوان یک نماد مذهبی، یک تزیین معماری و در بسیاری از آثار هنری استفاده شده است.

خرگوش نماد چیست؟

خرگوش ها تقریباً همیشه نماد رفاه، فراوانی، شانس خوب، حساسیت و باروری هستند. بر خلاف بسیاری از حیوانات دیگر که در فرهنگ های مختلف معانی متفاوتی دارند، نمادگرایی خرگوش سازگار است. در بیشتر فرهنگ های اروپایی، خرگوش ها حیوانات فصل بهار هستند که نمادی از باروری و تجدید حیات هستند. ارتباط بین خرگوش و بهار در فرهنگ ژاپنی نیز یافت می شود. در ایالات متحده، خرگوش ها نمادی از باهوشی، وفاداری به خودسازی و خوش شانسی هستند. با این حال، برخی از فرهنگ ها خرگوش ها را متفاوت می بینند.

دوره جامع طراحی تجربه و رابط کاربری UX/UI Design

دوره جامع طراحی تجربه و رابط کاربری UX/UI Design

در حالی که خرگوش‌ها خوش‌شانس‌ترین حیوانات در چین هستند، اما فرهنگ‌های بومی آمریکا در درجه اول به عنوان حیوانات فریبکار شناخته می‌شوند. علاوه بر این، در حالی که بسیاری از مردم آمریکای مرکزی خرگوش ها را نمادی از باروری می دانند، اساطیر آزتک ها خرگوش ها را با مستی و هرزگی مرتبط می دانند.

با وجود مترادف بودن با عید پاک، نمادگرایی خرگوش در مسیحیت به شدت مورد بحث است. بیشتر فرهنگ‌های اروپای غربی – و در نتیجه، جوامع آمریکایی که از مهاجرت آنها رشد کرده‌اند – خرگوش‌ها را موجوداتی خوش شانس می‌دانند. آنها نمادی از باروری یا حتی ظرافت و مهربانی هستند. با این حال، بسیاری از مسیحیان وجود دارند که به دلیل اهمیتی که برای برخی از ادیان بت پرست دارند، احساس می کنند که نباید با مسیحیت ارتباط برقرار کنند.

Rabbit symbol in artistic motifs1-min_13_11zon
Rabbit symbol in artistic motifs2-min_14_11zon

در بسیاری از سنت های بت پرستی، خرگوش ها به عنوان پیام رسان روحانی عمل می کنند و بین قلمرو بشری و عالم اموات حرکت می کنند. آنها همچنین منادی بهار، همراهان الهه ها و نمادهای قدرتمند باروری و عشق خانوادگی هستند. در مقابل، خرگوش ها تعامل بسیار محدودی با اساطیر و نمادشناسی مسیحی دارند.

البته کتاب مقدس هیچ اشاره ای به اسم حیوان دست آموز عید پاک نکرده است. این باعث می شود بسیاری از مردم تعجب کنند که چرا خرگوش ها به طور نمادین با عید پاک مرتبط هستند. هیچ راهی برای اطمینان از چگونگی آغاز این سنت وجود ندارد. با این حال، به طرز شگفت انگیزی شبیه به موجودی از اساطیر آلمانی ؛ که یک خرگوش تخم‌گذاری است که در فصل بهار می‌آید.

موتیف

موتیف در بیشتر ترجمه های ادبی فارسی معادل های بن مایه، مایه اصلی، نقش مایه و کهن الگو می باشد. موتیف در نقاشی و هنرهایی نظیر نگار گری، تذهیب، پیکره تراشی، معماری و قالی بافی به معنای موضوع اصلی و مرکزی  اثر هنری می باشد.

اولین نمونه های شناخته شده از نقش سه خرگوش را می توان بر روی سقف معابد غار بودایی در چین پیدا کرد.که مربوط به سلسله سوئی (۵۸۱-۶۱۸ پس از میلاد) است.  یک سکه مسی که در سال ۱۲۸۱/۱۲۸۲ خورشیدی در ارومیه ضرب شد، بر پشت آن سه خرگوش وجود دارد.تصور می شود که این تصویر فرمان آسمانی حاکمان مغول را تقویت می کند. نمونه  دیگر نقش بر روی سینی برنجی ایرانی،  کنده کاری شده با مس، مربوط به اواخر قرن دوازدهم یا اوایل قرن سیزدهم  می باشد.

Rabbit symbol in artistic motifs5-min_17_11zon
سینی ایرانی
Rabbit symbol in artistic motifs4-min_16_11zon
تصویر اواسط 1600 از معبد بودایی سنگ نگاره ای از لیون نوتردام در کشمیر
Rabbit symbol in artistic motifs3-min_15_11zon
موزه دون‌هوانگ در چین غار مونگو واقع در نزدیکی دون‌هوانگ
Rabbit symbol in artistic motifs8-min_20_11zon
سفال چینی
Rabbit symbol in artistic motifs7-min_19_11zon
قرن دوازدهم از سوریه / مصر
Rabbit symbol in artistic motifs6-min_18_11zon
سنگ نگاره ای از لیون نوتردام کلیسای جامع در فرانسه

قش سه خرگوش ممکن است از شرق به غرب در امتداد جاده ابریشم و از طریق نساجی  منتقل شده باشد. تصرف قسطنطنیه توسط جنگجویان صلیبی در سال ۱۲۰۴ نیز ثروت زیادی را به همراه داشت همچنین  هنر شرقی به غرب منتقل شد. نحوه انتقال هرچه که باشد، سفر این سه خرگوش واقعاً قابل توجه است. در دوره قرون وسطی، ابریشم های گرانبها از مشرق زمین، که بسیاری از آنها با نخ طلا بافته می شد، در کلیساهای غربی برای پیچیدن بقاع مقدس، برای لباس ها، به عنوان پارچه های محراب، طاقچه ها برای زیارتگاه ها و مانند آن استفاده می شد. طرح هایی از این ابریشم ها بر هنرمندان قرون وسطایی و صنعتگران کلیسا تأثیر گذاشته است. در کلیسای جامع اکستر، مقبره اسقف والتر برونسکوم، با نمایشی از منسوجات شرقی منقش شده است.

مطالعه بیشتر⇐ نماد شناسی گل و مرغ در نگارگری صفویه

Rabbit symbol in artistic motifs9-min_21_11zon
پنجره کلیسای جامع پادربورن، آلمان

خرگوش در قرون وسطا

خرگوش نماد خلوص قرون وسطایی بود، زیرا اعتقاد بر این بود که بدون جفت‌زایی تولید مثل می‌کرد. تصور می‌شد که خرگوش‌ها متواضعانه از جفت خود حمایت می‌کنند و به جای شهوت، به خدا اعتماد می‌کنند. گاهی اوقات خرگوش های مجرد به عنوان نشانه ای از باکرگی مریم نشان داده می شدند و به ماه، یکی دیگر از نمادهای ماریان، مرتبط می شدند. در معماری کلیسایی قرون وسطی، سه خرگوش خالص که سه گوش بین آنها مشترک است، نشان دهنده تثلیث است. و معروف ترین آن در معماری پنجره کلیسای جامع پادربورن، آلمان می باشد.

نمونه دیگر در نقاشی شیشه کلیسای لانگ ملفورد می باشد. از آن جا که کلیسای لانگ ملفورد به تثلیث مقدس اختصاص یافته است  برخی می گویند که این ویژگی تثلیث مقدس  می باشد و برخی دیگر می گویند زمانی تصور می شد که خرگوش قادر به تولید فرزندان بدون دخالت جنسی است و این نماد تولد باکره است.

Rabbit symbol in artistic motifs10-min_22_11zon
نقاشی شیشه کلیسای لانگ ملفورد

در نقاشی رنج در باغ آندره آ مانتنیا در گالری ملی لندن، سه خرگوش  در مسیری که در پس‌زمینه قرار دارد که با هم  می باشند، اما تنها یکی، که نماینده خود مسیح است،  از آن دو جدا می شود و او را در مسیر  رنج دنبال می‌کند.

Rabbit symbol in artistic motifs11-min_23_11zon
نقاشی رنج در باغ آندره آ مانتنیا

مکلسفیلد یک نسخه خطی با تصویرهای حاشیه ای بسیار غیرمعمول است.  این نسخه خطی در حدود سال ۱۳۳۰ در منطقه ایست آنگلیا در بریتانیا خلق شد.  که خرگوش ها را در غالب حیوانات انسان‌ساز و شوخ طبعی در حاشیه‌های این دست‌نوشته وجود دارند.

Rabbit symbol in artistic motifs13-min_25_11zon
یک خرگوش و یک حیوان دیگر در حال پخش موسیقی
Rabbit symbol in artistic motifs12-min_24_11zon
خرگوش ها در حال برگزاری مراسم تشییع جنازه

سخن آخر

موتیف سه خر گوش، یک کهن الگوی فوق العاده و باستانی است، در سراسر مذاهب و فرهنگ های مختلف، قرن ها وجود داشتند. این موتیف بخشی از میراث مشترک قرون وسطایی اروپا و آسیا است (بودیسم، اسلام، مسیحیت و یهودیت)  که هنوز هم الهام بخش کار خلاقانه در میان هنرمندان معاصر است.

نویسنده و گردآورنده: فائزه امیری پویا

منابع

https://www.greatenglishchurches.co.uk

https://www.churchtimes.co.uk

1 دیدگاه برای “نماد خرگوش در موتیف های هنری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ورود | ثبت نام
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد