فتومونتاژ به مثابه هنر

فتومونتاژ نوعی هنر کولاژ است. اساساً از عکس‌ها یا تکه‌هایی از عکس‌ها تشکیل شده است تا ذهن بیننده را به سمت ارتباطات خاص هدایت کند. این قطعات اغلب برای انتقال پیامی ساخته می‌شوند، خواه تفسیری در مورد مسائل سیاسی، اجتماعی یا موارد دیگر باشد. هنگامی که آنها به درستی انجام شوند، می‌توانند تأثیر چشمگیری داشته باشند. راه‌های زیادی برای ساخت یک فتومونتاژ وجود دارد. اغلب، عکس‌ها، بریده‌های روزنامه و مجلات و سایر کاغذها روی یک سطح چسبانده می‌شوند و به کار حس کلاژ واقعی می‌دهند. هنرمندان دیگر ممکن است عکس‌ها را در اتاق تاریک یا دوربین ترکیب کنند و در هنر عکاسی مدرن، و گرفتن تصاویر دیجیتالی بسیار رایج است.

تعریف فتومونتاژ در طول زمان

امروزه ما تمایل داریم فتومونتاژ را به عنوان یک تکنیک برش و چسباندن برای خلق آثار هنری در نظر بگیریم. این کار در روزهای اول اختراع عکاسی شروع شد، زیرا عکاسان هنری با آنچه چاپ ترکیبی نامیده می‌شد بازی کردند.

اسکار رجلندر یکی از این هنرمندان بود و قطعه «دو راه زندگی» (1857) او یکی از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های این اثر است. او از هر مدل و پس زمینه عکاسی کرد و بیش از سی نگاتیو را در اتاق تاریک ترکیب کرد تا یک چاپ بسیار بزرگ و با جزئیات ایجاد کند. برای نمایش این صحنه در یک تصویر، هماهنگی زیادی لازم بود.

با شروع عکاسی، عکاسان دیگر با فتومونتاژ بازی کردند. گاهی اوقات، کارت پستال‌هایی را می‌دیدیم که افراد را در سرزمین‌های دور می‌پوشانند یا تصاویری با یک سر روی بدن شخص دیگر. حتی برخی از موجودات افسانه‌ای با استفاده از تکنیک‌های مختلف خلق شدند.

دوره آموزشی فتومونتاژ

برخی از کارهای فتومونتاژ به وضوح کلاژ شده است. عناصر ظاهری را حفظ کردند که از روزنامه، کارت پستال و چاپ بریده شده بودند، که بسیاری از آنها همینطور بودند. این سبک یک تکنیک بسیار فیزیکی است.

سایر کارهای فتومونتاژ، مانند اثر رجلندر، به طور آشکار کلاژ نشده است. در عوض، عناصر با هم ترکیب می‌شوند تا تصویری منسجم ایجاد کنند که چشم را فریب دهد. یک تصویر به خوبی اجرا شده در این سبک، انسان را به این فکر می‌اندازد که آیا یک عکس مونتاژ است یا مستقیم، و بسیاری از بینندگان را به این سوال وا می‌دارد که هنرمند چگونه این کار را انجام داده است.

هنرمندان دادا و فتومونتاژ

یکی از بهترین نمونه‌های کار فتومونتاژ واقعاً کلاژ شده، جنبش دادا است. این آشوبگران ضد هنر به شورش علیه تمام قراردادهای شناخته شده در دنیای هنر معروف بودند. بسیاری از هنرمندان دادا مستقر در برلین در حدود دهه 1920 با فتومونتاژ آزمایش کردند.

هانا هوخ «برش با چاقوی آشپزخانه در آخرین دوره فرهنگی وایمار آلمان» نمونه کاملی از فتومونتاژ به سبک دادا است. این فیلم ترکیبی از مدرنیسم (ماشین‌آلات زیاد و چیزهای پیشرفته آن دوره) و همچنین «زن جدید» را از طریق تصاویر گرفته شده از روزنامه برلینر ایلستریرته سایتونگ، روزنامه پرتیراژ آن زمان، به ما نشان می‌دهد.

کلمه «دادا» را می بینیم که بارها تکرار شده است، از جمله یکی درست بالای عکس آلبرت انیشتین در سمت چپ. در مرکز، ما یک رقصنده باله را می بینیم که سر خود را از دست داده است، در حالی که سر شخص دیگری درست بالای بازوهای بلند شده او معلق است. این سر شناور عکسی از هنرمند آلمانی Käthe Kollwitz (1867-1945)، اولین استاد زن منصوب به آکادمی هنر برلین است.

کار هنرمندان فتومونتاژ دادا کاملاً سیاسی بود. مضامین آنها حول اعتراض به جنگ جهانی اول متمرکز بود. بیشتر تصاویر از رسانه‌های جمعی تهیه شده و به اشکال انتزاعی بریده شده بودند. از دیگر هنرمندان این جنبش می‌توان به آلمانی‌ها رائول هاسمن و جان هارتفیلد و الکساندر رودچنکو روسی اشاره کرد.

در ادامه هنرمندان بیشتری فتومونتاژ را پذیرفتند…

فتومونتاژ به دادائیست ها ختم نشد. سوررئالیست‌هایی مانند من ری و سالوادور دالی آن را مانند هنرمندان بی‌شمار دیگری در سال های پس از شروع آن انتخاب کردند.

در حالی که تعداد کمی از هنرمندان مدرن به کار با مواد فیزیکی و برش و چسباندن ترکیب‌بندی‌ها ادامه می‌دهند، به طور فزاینده‌ای رایج‌تر است که کار روی رایانه انجام شود. با برنامه‌های ویرایش تصویر مانند Adobe Photoshop و منابع بی اندازه برای تصاویر موجود، هنرمندان دیگر محدود به عکس های چاپ شده نیستند.

بسیاری از این قطعات فتومونتاژ مدرن ذهن را درگیر می‌کنند و به فانتزی کشیده می‌شوند که در آن هنرمندان جهان‌های رویایی را خلق می‌کنند. تفسیر، همچنان هدف بسیاری از این قطعات است، اگرچه برخی به سادگی در حال کاوش در ساخت هنرمند از جهان‌های تخیلی یا صحنه های سورئال هستند.

منبع